Voor Alexej Karpovitch (21) - een Wit-Rusissche economiestudent, die na zeven jaar in Nederland een ware kaaskop is geworden -
waren de afgelopen weken een Kafkaiaanse nachtmerrie. Afgelopen zaterdag zit hij afgepeigerd, maar ogenschijnlijk relaxed, op
de bank bij zijn pleeggezin in Leusden. Carola en Wim Kruijswijk, de pleegouders waar het gezin na vrijlating uit de
gevangenis weer tijdelijk onderdak vond, zijn gespannen, maar onuitputtelijk vriendelijk. Terwijl Carola, tussen twee
telefoontjes door, thee inschenkt: ?Het is allemaal zo vreselijk. Het lijkt wel alsof de indper se deze familie moet hebben.
Ik moet oppassen dat ik er niet parano?de van word.? Alexej komt net terug van een lang overleg met zijn advocaat en met
journalisten. De kamervragen, media-aandacht en talloze steunbetuigingen (1200 handtekeningen) doen hem goed, maar hij
relativeert het ook. ?Respect en medeleven zijn zeker fijn, maar er gebeurt zo ontzettend veel. Het is nu vooral een jurid!
isch steekspel geworden. Ik wil eigenlijk liever gewoon een beetje voor mezelf zorgen en het rustig aandoen.?
Dertien dagen zat hij met zijn moeder en zusje in de cel. Zijn vader en jongste broer zijn op 5 januari, direct na de
arrestatie, op het vliegtuig naar Wit-Rusland gezet. De marechaussee had die dag te weinig mankracht om het hele gezin in een
keer uit te zetten. Misschien wordt het zijn redding.
De vloeiend Nederlands sprekende Alexej, voor vrienden Aliocha, houdt zich groot. Over drie dagen doet de rechtbank uitspraak:
Groningen of Minsk. De onzekerheid werkt verlammend.
?Het paradoxale is dat het nu nog moeilijker is dan toen we vastzaten. In de cel heb je toch al niets meer, maar nu realiseer
ik me weer wat ik miste en wat ik kwijt kan raken.?
Gevaarlijke criminelen
Alexej is nu wel op vrije voeten, maar moet zich wel iedere dag om half tien melden op het politiebureau in Amersfoort. Wim
Kruijswijk gaat iedere dag mee: ?Die ambtenaren doen zo neerbuigend. Toen ik vroeg of die meldplicht ook op papier stond, zei
die ambtenaar: 'Wij doen zaken mondeling, als dat ons uitkomt.' Dat vind ik heel tekenend.?
De 'vrijlating' van de verscheurde Karpovitch familie kwam vorige week pas na grote druk van onder andere de Tweede Kamer tot
stand. Er zijn veel juridische fouten gemaakt. In de gevangenis mochten ze alleen praten met hun advocaat, kregen ze geen
schone kleren en zelfs na de uitspraak van de rechter weigerde de ind Alexej direct vrij te laten. Ze lijken te worden
behandeld als gevaarlijke criminelen.
De vluchtelingenfamilie kent inmiddels het klappen van de zweep. Acht jaar geleden vluchtte de joodse familie wegens
antisemitisme. Na talloze pesterijen werd hun winkel op een nacht in brand gestoken. Ze verbleven in Zu! id-Afrika, Duitsland
en sinds 1993 in Nederland. Bijna drie jaar geleden werd het zwaar verstandelijk gehandicapte zusje van Alexej verkracht,
waardoor de asielprocedure tijdelijk werd stilgelegd, zodat er een strafrechtelijk onderzoek kon worden ingesteld. Maar omdat
het meisje, hevig verward, nooit in therapie kon en nooit een verklaring heeft durven afleggen, wees de ind al op 30 november
1998 de asielaanvraag alsnog af. Alleen vergat de ind de familie daarvan op de hoogte te stellen.
Ben je niet woedend op de ind?
?Nee. Er zitten vast een paar jongens achter een bureau, die fouten maken en nu is er iemand daar die geen gezichtsverlies wil
lijden. Maar soms lijkt het wel een persoonlijke strijd. Hoe dat juridisch allemaal zit weet ik niet. Dat is veel te
ingewikkeld, dus dat laat ik aan onze advocaat over. Ik vind wel dat regels gevolgd moeten worden. In ons geval vind ik dat
we, volgens die regels, niet uitgezet mogen worden. Ik vrees nu alleen dat het voor de ind ! het makkelijkst is om nog drie
koppen te laten rollen, aangezien mijn vader en broertje al in Wit-Rusland zijn. Ik ga maar uit van het worst case-scenario.?
Discotheken
Heb je nooit eerder rekening gehouden met uitzetting??Nee, ik ben daar nooit vanuit gegaan. Die gedachte kwam niet eens bij me
op. Uitzetting was ook niet aan de orde, we hadden immers 'uitstel van vertrek'. Ik wist helemaal niet dat ik illegaal was!
Achteraf gezien had de ind ons dat al in 1998 moeten vertellen. Tijdens de rechtzaak werd als reden aangevoerd dat de ind een
'copy and paste'-fout in de computer zou hebben gemaakt. Ze beweerden ook pas nu in te grijpen, omdat we ondergedoken zouden
zijn. Mijn ouders ontvingen echter een uitkering van de gemeente Leusden en ik stond gewoon onder mijn eigen naam ingeschreven
bij de RUG en de gemeente Groningen. Met die koppelingswet moet dat toch geen probleem zijn geweest.?
Zolang je in een asielprocedure zit, weet je toch dat je het risico loopt dat je het land uit moet?
?Nou nee, ik was daar niet mee bezig. Ik probeer altijd gewoon van het leven te genieten en niet al te veel aan de ! toekomst
te denken.?
Wat wil je met je studie in Groningen?
?Vorig jaar heb ik op ??n vak na m'n P bij economie gehaald. Ik ga niet voor zesjes, ik wil hoge cijfers halen. Economie is
leuk. Ik denk dat ik de internationale kant op wil, maar psychologie en filosofie vind ik ook erg interessant. Ik heb een
volledige studiebeurs van zeven jaar van de uaf (University Assistance Fund red.) gekregen. Het uaf is een particulier fonds
dat niet kijkt naar juridische regels, maar alleen of je echt vluchteling bent. Ik was van plan twee studies te doen, maar nu
is alles onzeker.?
Heb je in Groningen ook andere activiteiten?
?Ik ben een fanatiek sporter. Ik zit bij de Mattenkloppers. Ik ben commissaris van de karate-vereniging op de aclo. Hier in
Leusden geef ik Taibo-lessen. Dat wilde ik ook in Groningen gaan doen. Verder ga ik soms uit, naar de Palace enzo. Maar ik
vind discotheken in de Randstad een stuk leuker. Ik speel klassiek gitaar en woon in de Oosterparkwijk, in ! een
arbeiderswoning met een andere student. Heel gewoon dus.?
Hoe Wit-Russisch ben je eigenlijk nog??Ik heb helemaal geen affiniteit met Wit-Rusland. Ik heb daar wel een goede jeugd gehad
hoor. Alleen hadden mijn ouders het heel moeilijk, omdat we joods zijn. Daarom zijn we gevlucht. Toen we vluchtten, bestond
Wit-Rusland nog niet eens. Het was toen nog de Sovjet Unie en daarom heb ik ook geen paspoort.
Wereldburger
Ik heb in Leusden op school gezeten. Iedereen kent me. Ik voel me hier echt thuis. Toen ik net in Groningen woonde, had ik
vreselijke heimwee naar Leusden. Mijn Nederlands is stukken beter dan mijn Russisch. Ik voel me eerder een euroburger of
wereldburger, dan Wit-Rus of Nederlander.
Nee, ik weet echt niet wat ik in Wit-Rusland zou moeten. Ik heb daar wel familie, maar ik weet zelf weinig van dat land en die
cultuur... En ik wil er ook niets over weten.?
Alexej valt stil. Hij blokkeert de gedachte aan Wit-Rusland verder.
Wat vind je van alle steunbetuigingen?
?Het is echt ongelofelijk hoeveel mensen ons helpen. Sinds ik uit die cel ben, heb ik zoveel telefoontjes, brieven en e-mails
ontvangen. Een vriend van me heeft ook een website gemaakt, waarop ontzettend veel reacties staan. Het is wel echt een lekker
gevoel dat zoveel mensen aan je denken. Daarom wil ik ook, in het geval dat ik niet meer terugkom in Groningen, iedereen die
me heeft geprob! eerd te helpen, heel erg bedanken.?
Verwacht je een actie van bijvoorbeeld de RUG om je studie af te maken?
?Ik weet niet wat ik mag verwachten. Als ik word uitgezet, weet ik niet wat ik moet. Dan is alles kapot. Een of andere actie,
waardoor ik in Groningen kan doorstuderen, zou natuurlijk heel fijn zijn. Dat ik mijn studie kan afmaken, is voor mij nu echt
het belangrijkst.?
Drie dagen later zal Alexej vernemen dat hij voorlopig niet zal worden uitgezet.

Meer informatie over deze zaak: www.how.to/helpaliocha